Specustawa przesyłowa – zakres przedmiotowy
Specustawa przesyłowa została opublikowana w Dzienniku Ustaw 31 sierpnia 2015 r. pod pozycją 1265 i wejdzie w życie po 14 dniach od daty ogłoszenia. Czas zatem przestać się zachwycać szybkością działania naszych posłów i skupić na analizie przepisów ustawy, która istotnie zmieni sposób prowadzenia inwestycji, w tym pozyskiwania praw do nieruchomości, w zakresie linii przesyłowych.
Punktem wyjścia takiej analizy musi być ustalenie, jakich urządzeń dotyczy ta ustawa.
Jest to katalog bardzo wąski – dotyczy ona bowiem wyłącznie linii przesyłowych najwyższych napięć będących własnością operatora sieci przesyłowych, czyli spółki akcyjnej Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Wyczerpujące wyliczenie tych linii zostało zawarte w załączniku do ustawy. Zawiera on 23 pozycje, które można podzielić na trzy kategorie.
Pierwsza z nich to linie przesyłowe istotne dla wykonania kompleksowego połączenia energetycznego Polska – Litwa. Druga to linie niezbędne dla zwiększenia zdolności wymiany mocy pomiędzy systemami elektroenergetycznymi Polski i Niemiec oraz Czech. Trzecia zaś to linie, których zadaniem jest przesył energii z istniejących oraz projektowanych odnawialnych źródeł energii, zlokalizowanych przede wszystkim na północy Polski, w tym na Morzu Bałtyckim.
Specustawa będzie dotyczyła zarówno inwestycji planowanych, jak i będących już w toku realizacji. Przepis art. 33 ustawy umożliwia inwestorowi wybór, czy będzie w dalszym ciągu procedował w oparciu o ogólne przepisy obowiązującego prawa, czy też skorzysta z uproszczonej ścieżki prawnej. To oczywiście nie jest takie proste, bo szereg działań w ramach toczących się inwestycji został już podjętych w ramach dotychczas obowiązujących przepisów, jednak formalnie skorzystanie ze specustawy jest możliwe.
Pytaliście już wcześniej o zakres ustawy – dlatego podkreślam, że nie dotyczy ona innych linii przesyłowych i dystrybucyjnych. Pierwotne plany grupy posłów przygotowujący projekt były jednak inne. W pierwszym jego brzemieniu przewidziano możliwość zastosowania przepisów specustawy także do tzw. inwestycji towarzyszących. Powyższe zostało krytycznie ocenione pod kątem zgodności z prawem Unii Europejskiej przez Biuro Analiz Sejmowych, wobec czego autorzy projektu przygotowali autopoprawkę, która usunęła zapisy umożliwiające rozciągnięcie przepisów specustawy na inne urządzenia.
W tym zakresie istotne znaczenie miała też okoliczność, iż posłowie w uzasadnieniu projektu ustawy wyraźnie wskazali, iż jej zadaniem jest umożliwienie wykonania zobowiązań nałożonych na Polskę mocą Rozporządzenia nr 347/2013. Stwierdzili zatem jednoznacznie, iż celem ustawy jest udrożnienie procesu inwestycyjnego dla projektów wspólnego zainteresowania (PCI), które to inwestycje są traktowane przez Unię Europejską jako priorytetowe dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i rozwoju konkurencji w tym segmencie wspólnotowego rynku.
Mając na uwadze treść opinii prawnych przygotowanych przez Biuro Analiz Sejmowych oraz treść poselskiej autopoprawki do projektu specustawy należy zakładać, iż ustawa w przyszłości może zostać znowelizowana w zakresie załącznika do niej zawierającego wykaz linii najwyższych napięć, należy jednak zasadniczo wykluczyć możliwość rozszerzenia jej obowiązywania na inne urządzenia przesyłowe i dystrybucyjne.
Ustawa w swoim rozumieniu ma przede wszystkim przyśpieszyć realizację strategicznych inwestycji w sektorze energetycznym m.in. poprzez szybkie terminy procedowania wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji strategicznej inwestycji w zakresie sieci przesyłowej, która miałaby zastąpić MPZP lub DLICP. Proces inwestycyjny przedsięwzięć liniowych (sieci przesyłowych) wydłuża konieczność uzyskania zmiany przeznaczenia gruntów (poprzez MPZP) oraz wyłączenia z produkcji rolnej lub leśnej. Ustawa miała w zamyśle spowodować brak konieczności uchwalania MPZP lub uzyskiwania DLICP.
Jednak jak się okazuje do złożenia wniosku o wydanie takiej decyzji w myśl art 4 potrzebne jest pozwolenie wodnoprawne. Zgodnie z art. 131 ust. 2 ustawy PrWodne – do wydania pozwolenia wodnoprawnego dla wykonania urządzeń wodnych niezbędne jest przedłożenie DLICP lub WZ (MPZP).
Ustawodawca w rozdziale 6 przy zmianach w przepisach obowiązujących nie dokonał zatem zmiany w ustawie Prawo Wodne, która wyłączałoby konieczność dołączania do pozwolenia wodnoprawnego – DLICP lub WZ (względnie MPZP).
Wynika z tego, iż zanim złożony zostanie wniosek o wydanie DL w trybie specustawy przesyłowej – każde przekroczenie (kolizja) urządzenia wodnego (rowy, kanały, rzeki, stawy etc) przez sieć przesyłową (będącą w zakresie stosowania ustawy) będzie wymagało wcześniejszej uzyskania DLICP lub WZ, następnie uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Wiec jaki miałby być zamysł specustawy? A tym bardziej uzyskania dwóch decyzji lokalizacyjnych – jednej do pozwolenia wodnoprawnego a drugiej na sieć przesyłową dla tego samego zamierzenia inwestycyjnego? Na pewno nie przyspieszy to realizacji strategicznych inwestycji.
Art. 11 ust. 1 specustawy przesyłowej – do spraw prowadzonych w niniejszym rozdziale przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie stosuje sie, z wyjątkiem art. 57 ust. 1 i 4.
Można domniemać, że do wniosku o pozwolenie wodnoprawne dla strategicznej inwestycji w myśl specustawy w zakresie sieci przesyłowej nie jest konieczne dołączenie DLICP lub WZ.
„…każde przekroczenie (kolizja) urządzenia wodnego…. będzie wymagało…. uzyskania pozwolenia wodnoprawnego”
Chyba nie każde, tylko takie które będą powodowały konieczność przebudowy, rozbudowy, odbudowy, rozbiórki lub likwidacji urządzenia wodnego. Przy braku ingerencji w urządzenia wodne żaden organ nie wymagał ode mnie pozwolenia wodnoprwawnego.
WITAM, Czy gazociąg 700 wysokiego ciśnienia był wybudowany w 1985-1987 na polu moich rodziców a od 18,09 2000 roku ja jestem właścicielem .Staram się o zapłatę za ustanowienie odpłatnej służebności przesyłu. ,,Gazownia prosila o dostarczenie dokumentów tj, mapki wupis z ewidencji gruntow z miejscowego planu zagospodarowania.wycinek z mapy zasadniczej i odpis księgi wieczystej.,więc im wysłałam. W odpowiedzi otrzymałam że nie należy mi się nic .Decyzja została wydana na podstawie art.35 z dn 12 08 1958 o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości co daje im prawo trwałe .piszą ze właściciel czyli moi rodzice dostali za to pieniądze ..Zasadę tę potwierdza postanowienie Sądu Najwyższego l CSK 171/08 przejecie w dobrej wiary tego przedsiębiorstwa jako posiadacza służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu….Czy dokumenty które im przesłałam mogą użyć do jakiegoś celu przeciw mnie ? Czy to już jest ich pole rolne? Czy nadal mogę się starać o jakieś pieniądze i z jakiego tytułu ?
Pani Wando,
jeżeli w stosunku do Pani nieruchomości została wydana decyzja wywłaszczeniowa na potrzeby gazociągu, wówczas pole rolne zostaje oczywiście Pani własnością, a przedsiębiorca może tylko utrzymywać urządzenie i je eksploatować. Czy z tego tytułu należą się pieniądze – trzeba zbadać, za co zapłacono Pani rodzicom – dziś nie można wykluczyć dochodzenia roszczeń na podstawie starych decyzji, to jednak jest postępowanie administracyjne przed starostą, a nie postępowanie sądowe.
W myśl przepisów ustawy Prawo wodne, pozwolenia wodnoprawnego wymaga wykonywanie urządzeń wodnych oraz szczególne korzystanie z wód (art. 122 ust. 1 pkt 1 i 3), wykonywanie robót i czynności do których przepisy o urządzeniach wodnych (art. 9 ust. 2 pkt 1) lub przepisy o korzystaniu z wód (art. 31 ust. 4 pkt 2) stosuje się odpowiednio, jak również wykonywanie robót na obszarach bezpośredniego zagrożenia powodzią (art. 122 ust. 2).
Linia elektroenergetyczna jako przedsięwzięcie nie jest urządzeniem wodnym (art. 9 ust. 1 pkt 19) wymagającym uzyskania pozwolenia wodnoprawnego, a pozwolenie wodnoprawne wymagane jest wyłącznie na te odcinki linii i na te roboty, do których stosuje się odpowiednio przepisy o wykonywaniu urządzeń wodnych (art. 9 ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 9 ust. 2 pkt 1 lit b).
Szanowny Panie ! Dziękuję bardzo za Pana artykuł zamieszczony w internecie o specustawie przesyłowej . Nie wiem jednak co oznacza „linie przesyłowe najwyższych napięc ” . Czy specustawa dotyczy też lini 400kv budowanej przez spółkę SAG. Uprzejmie proszę o odpowiedź , z góry serdecznie dziękuję
Z poważaniem
Jadwiga Nowacka
Pani Jadwigo,
wykaz linii objętych specustawą jest zawarty w załączniku do niej. Nie jestem w stanie odpowiedzieć, czy jest to linia budowana przez SAG, gdyż ten wykonawca buduje wiele linii.