Obowiązek przekazania danych o sieciach

Operatorzy sieci przesyłowych i dystrybucyjnych są zobowiązani do przekazywania prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej danych o posiadanej infrastrukturze technicznej, która może być wykorzystana dla rozbudowy sieci telekomunikacyjnej. Termin dla przekazania danych upływa 31 marca 2020 r. Za brak informacji grożą dotkliwe kary finansowe.

Obowiązek dotyczy operatorów wszystkich sieci, w tym elektroenergetycznych, gazowych, ciepłowniczych i wodociągowo-kanalizacyjnych. Najogólniej rzecz biorąc, ma on na celu zbudowanie bazy danych na temat przebiegu istniejącej infrastruktury technicznej, która mogłaby zostać wykorzystana dla umieszczania na niej / w niej urządzeń telekomunikacyjnych.

W dzisiejszym wpisie poruszę problem aktualizacji tego obowiązku w stosunku do przedsiębiorców ciepłowniczych, bo tę branżę znam najlepiej od strony technicznej, a to właśnie kwestie techniczne mają kluczowe znaczenie.

Podstawa prawna obowiązku

Niedawno uchwalona nowelizacja ustawy o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (tzw. Megaustawa) istnienie zmieniła treść zobowiązań operatorów sieci wobec prezesa UKE.

Są oni obecnie zobligowani przekazywać posiadane, w formie elektronicznej, informacje o istniejącej infrastrukturze technicznej oraz o planach inwestycyjnych w zakresie wykonywanych lub planowanych robót budowlanych, finansowanych w całości lub w części ze środków publicznych, dotyczących wskazanej infrastruktury.

Zakres obowiązku wynika przede wszystkim z art. 29b ust. 1 pkt 3 i 4 Megaustawy:

1. W ramach punktu informacyjnego do spraw telekomunikacji zapewnia się każdemu operatorowi sieci, o ile nie zagraża to bezpieczeństwu państwa, dostęp do posiadanych przez Prezesa UKE informacji:

3) o istniejącej infrastrukturze technicznej, innej niż infrastruktura objęta inwentaryzacją, o której mowa w art. 29 ust. 1, a także o kanałach technologicznych, określających:
a) ich lokalizację i przebieg,
b) rodzaj i aktualny stan oraz sposób użytkowania,
c) dane kontaktowe w sprawach dostępu;

4) o planach inwestycyjnych w zakresie wykonywanych lub planowanych robót budowlanych, finansowanych w całości lub w części ze środków publicznych, dotyczących infrastruktury technicznej lub kanałów technologicznych, określających:
a) lokalizację i rodzaj robót,
b) element infrastruktury technicznej lub kanału technologicznego, którego roboty dotyczą,
c) przewidywaną datę rozpoczęcia robót i czas ich trwania,
d) dane kontaktowe w sprawach koordynacji robót budowlanych.

Czy każde urządzenie stanowi infrastrukturę techniczną w rozumieniu Megaustawy?

Treść pojęcia „infrastruktury technicznej” na gruncie Megaustawy jest specyficzna i obejmuje każdy element infrastruktury lub sieci jednak pod warunkiem, że może on służyć do umieszczenia w nim lub na nim elementów infrastruktury lub sieci telekomunikacyjnej, nie stając się jednocześnie aktywnym elementem tej sieci telekomunikacyjnej.

Wymienione w ustawie przykłady urządzeń to:

„(…) rurociągi, kanalizacja, maszty, kanały, komory, studzienki, szafki, budynki i wejścia do budynków, instalacje antenowe, wieże i słupy, z wyłączeniem kabli, w tym włókien światłowodowych, elementów sieci wykorzystywanych do zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, kanałów technologicznych w rozumieniu art. 4 pkt 15a ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych”.

Z przytoczonych przepisów wynika zatem, iż analizowany obowiązek nie ma charakteru bezwzględnego, a dla jego powstania muszą zostać spełnione łącznie dwa warunki:

• (1) informacje o infrastrukturze posiadane przez operatora sieci muszą mieć postać elektroniczną oraz
• (2) urządzenia infrastruktury technicznej muszą spełniać warunki niezbędne dla umieszczenia w nich albo na nich elementów sieci telekomunikacyjnej.

Specyfika urządzeń ciepłowniczych

Moja kancelaria, wspólnie z Izbą Gospodarczą Ciepłownictwo Polskie, przeanalizowała kwestię podlegania obowiązkowi informacyjnemu przez przedsiębiorców ciepłowniczych. W naszej ocenie większość argumentów przemawia za brakiem obowiązku raportowania albo jego niewielkim zakresem, ciepłociągi bowiem nie mają, co do zasady, cech „infrastruktury technicznej” w rozumieniu Megaustawy.

W przypadku infrastruktury służącej do przesyłania lub dystrybucji nośnika ciepła należy wyróżnić trzy główne rodzaje urządzeń:

• rurociągi umieszczone w betonowych kanałach,
• rurociągi preizolowane, pokryte zewnętrzną warstwa izolacji, które umieszcza się wprost w gruncie, bez żadnego dodatkowego elementu budowlanego,
• rurociągi naziemne zaopatrzone w odpowiednią izolację, pokryte metalowym płaszczem.

Z góry należy wykluczyć, niezależnie od technologii wykonania, możliwość umieszczenia infrastruktury telekomunikacyjnej wewnątrz jakiegokolwiek ciepłociągu, choćby z uwagi na wzmiankowane wypełnienie rurociągów nośnikiem ciepła o wysokiej temperaturze i pod wysokim ciśnieniem oraz konieczność zapewnienia bezwzględnej szczelności rurociągów.

Ciepłociągi wykonane w technologii kanałowej

Rurociągi ciepłownicze, budowane przede wszystkim w okresie przed 1990 r., są umieszczone w betonowych obudowach (kanałach) składających się z podstawy (ławy) i przykrywającej ciepłociągi łupiny.

Wydawać by się mogło, że to idealne miejsce do umieszczenia urządzeń telekomunikacyjnych, w rzeczywistości jednak jest wprost przeciwnie. Z czego to wynika:

• w betonowych kanałach są umieszczone punkty stałe, czyli betonowe konstrukcje o grubości od kilkunastu do kilkudziesięciu centymetrów wypełniające często szczelnie całe światło kanału – te elementy stanowią fizyczną blokadę uniemożliwiającą przepchnięcie linii światłowodowej albo podobnego urządzenia telekomunikacyjnego,
• w przypadku wykonywania jakichkolwiek prac ziemnych obejmujących odkrycie kanału ciepłowniczego i podniesienie betonowej łupiny, istnieje wysokie ryzyko uszkodzenia infrastruktury telekomunikacyjnej,
• rurociągi ciepłownicze są wypełnione nośnikiem pod ciśnieniem i o bardzo wysokiej temperaturze, w wielu sieciach osiągającej 130°C, co w przypadku ich awarii może skutkować istotnym uszkodzeniem innych urządzeń znajdujących się w betonowym kanale,
• celem redukcji naprężenia rurociągów ciepłowniczych, nie przebiegają one w linii prostej, lecz co pewien odcinek wykonywana jest kompensacja (zasadniczo w kształcie litery L, Z albo U), która wymuszałaby wykonanie sieci telekomunikacyjnej w tym samym kształcie, a dodatkowo uniemożliwia umieszczenie infrastruktury telekomunikacyjnej w betonowym kanale poprzez jej przepchnięcie, konieczne byłoby odkrycie wszystkich kanałów i zdjęcie łupin, co jest zadaniem budowalnym o bardzo szerokim zakresie i bardzo wysokich kosztach,
• ciepłociągi wykonane w technologii kanałowej są wymieniane wyłącznie na ciepłociągi preizolowane, zatem sukcesywnie kanały betonowe są zastępowane przez urządzenia układane wprost w gruncie.

Ciepłociągi preizolowane i naziemne

Jeżeli chodzi o ciepłociągi wykonane w technologii preizolowanej, ich nieprzydatność dla rozbudowy sieci telekomunikacyjnej jest widoczna bez głębszej analizy. Urządzenia te składają się z metalowych rurociągów szczelnie otoczonych warstwą izolacji i układa się je wprost w gruncie. Nie ma żadnego elementu związanego z tym ciepłociągiem, na którym albo w którym można by posadowić urządzenia telekomunikacyjne.

Odnośnie do ostatniego z typów sieci, występującego statystycznie w najmniejszej ilości, czyli ciepłociągów naziemnych, również nie wydają się to być urządzenia techniczne przydatne dla umieszczania na nich albo pod nimi urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej. Wskazane ciepłociągi są posadowione na powierzchni gruntu (mają charakter naziemny, nie napowietrzny – za wyjątkiem niewielkich estakad), na betonowych podporach.

W przypadku tych ciepłociągów także nie ma możliwości prowadzenia ich w linii prostej i co pewien odcinek wykonywana jest kompensacja w kształcie liter U, Z albo L, zatem linie telekomunikacyjne również musiałyby być prowadzone w ten sam sposób.

Po wtóre, infrastrukturę telekomunikacyjną można by umieścić jedynie pod ciepłociągiem, na betonowych podporach, zatem w sposób łatwo dostępny dla każdego, bez możliwości zapewnienia jakiegokolwiek zabezpieczenia dla tego mienia.

Raportować zatem, czy nie?

Z ostateczną decyzją, czy należy przesłać prezesowi UKE dane dotyczące sieci warto wstrzymać się chwilę i obserwować komunikaty Izby Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie, która powinna otrzymać pisemne stanowisko prezesa UKE wobec opisanych wątpliwości.

Podobne zastrzeżenia można zgłosić w stosunku do sieci wodociągowych, z mojej zaś wiedzy wynika, że urządzenia telekomunikacyjne można umieścić w infrastrukturze kanalizacyjnej. Każdy przedsiębiorca będący właścicielem sieci powinien ten problem dogłębnie przeanalizować, jak bowiem napisałem na początku wpisu, za brak wymaganej informacji grożą kary finansowe.

Piotr Zamroch
radca prawny

***

Wzór wniosku o ustanowienie służebności przesyłu

Ostatnie orzeczenie Sądu Najwyższego, które zamieściłem w blogu, wydane w sprawie V CSK 190/11 pokazuje, jak wiele czasu musi upłynąć, zanim nowa instytucja prawna będzie prawidłowo i bez wątpliwości stosowana w praktyce.

Z własnej praktyki znam sentencje orzeczeń sądowych o różnej treści, rozmaicie formułowane zapisy oświadczeń o ustanowieniu służebności przesyłu, nie mówiąc już o bogactwie form wniosków o jej ustanowienie [Czytaj dalej…]